Nieuwe wetten en wijzigingen in 2023

Wat is er per 1 januari 2023 onder meer veranderd qua wet- en regelgeving voor gemeenten? Zo zijn wetten om de integriteit van het bestuur te bevorderen en een nieuwe procedure om de verkiezingsuitslag vast te stellen ingegaan. Ook is een onafhankelijke rekenkamer verplicht en zo zijn er meer nieuwe regelingen of regels. En er zijn weer gemeenten heringedeeld. Een overzicht.

Per 1 januari zijn de gemeenten Brielle, Hellevoetsluis en Westvoorne heringedeeld tot de nieuwe gemeente Voorne aan Zee. Hiermee komt het aantal gemeenten in Nederland op 342.

Wet bevorderen integriteit en functioneren decentraal bestuur

Met deze wet is voor onder meer aankomende wethouders een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) bij hun benoeming verplicht. Ook is duidelijker wanneer er sprake is van belangenverstrengeling en wat toegestaan is op het vlak van nevenfuncties.

De inwerkingtredingsdatum van 1 januari 2023 geldt voor alle onderdelen van de wet bevorderen integriteit en functioneren decentraal bestuur, met uitzondering van het onderdeel geheimhouding. Die treedt in werking op 1 april 2023, vanwege het aanpassen van werkprocessen bij de decentrale overheden.

Gemeentelijk stembureau

Per 1 januari is ook de wet Nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen ingegaan. Daarmee wordt onder meer in elke gemeente, voor elke verkiezing door het college van B&W een gemeentelijk stembureau (GSB) ingesteld. Hier wordt de verkiezingsuitslag op gemeenteniveau vastgesteld. Daarna komen alle processen-verbaal op de gemeentelijke website. Gemeenten ontvangen jaarlijks ruim 3 miljoen extra voor de uitvoering. De wet verkleint de kans dat er op het laatste moment nog een hertelling moet komen of dat er een verkiezingsuitslag wordt vastgesteld met fouten.

Lachgasverbod

Sinds dit jaar staat lachgas op lijst II van de Opiumwet (softdrugs) en is het landelijk verbod als genotsmiddel een feit. Gemeenten vragen er al jaren om. Sinds 1 januari is een gemeentelijk lachgasverbod niet meer relevant. Verder heeft het lachgasverbod geen gevolgen voor gemeentelijke bevoegdheden.

OV-ambassadeurs

Per 1 januari kunnen gemeenten subsidie aanvragen voor het werven en opleiden van ov-ambassadeurs. Dit zijn vrijwilligers die onder andere ouderen en mensen met een beperking wegwijs maken in het openbaar vervoer. Met de subsidie kunnen gemeenten ook lopende OV-ambassadeurprojecten uitbreiden. Per gemeente is eenmalig maximaal 25.000 euro beschikbaar.

Tarieven reisdocumenten

De tarieven voor reisdocumenten zijn vastgesteld per 1 januari 2023. Het gaat hierbij om het bedrag dat gemeenten afdragen aan het Rijk en de maximumleges die ze in rekening mogen brengen bij de aanvrager van het reisdocument. Voor Nederlandse identiteitskaarten zijn de maximumbedragen aangepast, voor paspoorten niet.

Verplichte onafhankelijke rekenkamer

Met de wet versterking decentrale rekenkamers zijn decentrale overheden verplicht een onafhankelijke rekenkamer in te stellen. Voor gemeenten en provincies trad de wet per 1 januari 2023 in werking.

Helmplicht voor snorfietsers

Alle snorfietsers en eventuele passagiers moeten sinds 1 januari verplicht een goedgekeurde bromfietshelm of een goedgekeurde speedpedelec-helm dragen. Gemeenten pleiten al jaren voor de helmplicht voor snorfietsers. Bij het niet dragen van een helm riskeren bestuurders en mensen die achterop zitten een boete van 100 euro.

Producenten betalen mee aan opruimen zwerfafval

Vanaf 5 januari zijn producenten van bepaalde kunststofproducten zoals ballonnen, vochtige doekjes, tabaksproducten, tasjes en drinkbekers, verplicht mee te betalen aan het opruimen van zwerfafval. Ook zijn deze producenten verplicht consumenten aan te sporen om zwerfafval te voorkomen. Goed nieuws voor gemeenten in de strijd tegen zwerfafval, maar er zijn nog wat losse eindjes. Zo stopt de huidige zwerfafvalvergoeding, en er gaapt een financieel gat.

EU-regels drinkwater

Op 12 januari wordt Europese regelgeving van kracht die nieuwe eisen stelt aan het water uit de kraan. Zo moet ‘iedereen’ toegang hebben tot drinkwater. Op locaties waar veel kinderen zijn moeten loden drinkwaterleidingen beter in de gaten worden gehouden . Ook een melding als de loden leidingen worden weggehaald is dan verplicht. Verder moet duidelijker worden vastgelegd hoe de risico’s op legionella beperkt worden, in bijvoorbeeld leegstaande gebouwen.

Bron: Gemeente.nu